De belangrijkste Camino symbolen uitgelegd
De Camino de Santiago is een iconische pelgrimstocht die zich uitstrekt over heel Europa. Alle wegen leiden uiteindelijk naar de kathedraal in Santiago de Compostela in Galicië, Noord-Spanje. Tegenwoordig trekt de Camino jaarlijks duizenden pelgrims van over de hele wereld aan, die deze route lopen om zichzelf uit te dagen, om te reflecteren en om de culturele en spirituele rijkdom van Europa te ontdekken.
Onderweg wordt je ondergedompeld in cultuur en natuur en zul je steeds weer dezelfde iconen en symbolen tegenkomen. In dit artikel neem ik je mee langs de vier bekendste symbolen van de Camino de Santiago: de gele schelp, het rode kruis, de gele pijlen en de kalebas.
De Sint Jacobsschelp
De gele schelp, of de “la concha de Vierira” in het Spaans, is het meest iconische symbool van de Camino de Santiago. Pelgrims dragen vaak een gele schelp aan hun rugzak of hoed als teken dat ze op weg zijn naar Compostela. De schelpen zijn niet alleen een symbool van de Camino, maar ook van de pelgrimagstochten in het algemeen.
Er zijn veel verhalen over de echte oorsprong van de Jacobsschelp, maar een van de belangrijkste legendes vertelt dat na de dood van Sint Jacob in 44 AD zijn lichaam verloren ging op zee tijdens een storm. Toen zijn lichaam uiteingelijk aanspoelde aan de kust van Galicië, was zijn onthoofde lichaam bedekt met schelpen.
In de Middeleeuwen, toen de pelgrimage naar Santiago de Compostela op zijn hoogtepunt was, dienden de schelpen als bewijs dat de pelgrim de reis had afgelegd. De schelp was ook een teken van bescherming en van de verbondenheid tussen pelgrims onderling. Bovendien konden struikrovers zien dat deze mensen arme pelgrims waren die niet de moeite van het bestelen waard waren.
De schelp heeft voor sommige pelgrims een diepere betekenis. Het wordt gezien als een teken van wedergeboorte en vernieuwing, omdat het dier in de schelp groeit en zich ontwikkelt voordat het uit zijn schelp breekt en zijn nieuwe leven begint. Voor pelgrims symboliseert de schelp hun eigen proces van verandering en groei tijdens de lange tocht.
Tegenwoordig staat de schelp vooral bekend als wegwijzer. Ze worden in allerlei vormen van wegwijzers verwerkt. Je vindt ze op bordjes, maar ook verwerkt tussen de kinderkopjes van de straten. De ribbels van de schelp komen samen in het smallere deel wat de richting van Santiago de Compostela is.
Je vindt o.a. sneldrogende wandelshirts voor dames en heren terug met deze schelp in mijn shop.
Het rode kruis van Santiago
Het kruis van Sint Jacobus, ook wel bekend als het kruis van Santiago, is een kruisvormig ontwerp dat lijkt op een zwaard. Het gevest (de greep, pareerstang en pommel) zijn gemaakt in de vorm van fleur-de-lis. De 3 fleurs-de-lis symboliseren de ‘eer zonder smet. Wat verwijst naar het karakter van de apostelen.
Het kruis is het populairste symbool van het Christendom en Gods bescherming. De witte kleur staat voor zuiverheid en het rood symboliseert het bloed van Christus.
De oorsprong van het rode kruis van Santiago is niet helemaal duidelijk. Volgens sommige bronnen kan het teruggevoerd worden tot de kruistochten in de 12e eeuw, toen het kruis als symbool werd gebruikt voor de bescherming van de pelgrims op hun tocht.
Andere bronnen suggereren echter dat het kruis al veel eerder werd gebruikt door de zoon van Koning Afonso II, die volgens de legende met een rood kruis op zijn schild vocht tijdens de slag van Clavijo in de 9e eeuw. Daar versloegen de Spanjaarden de Moren. Galicië was het enige koninkrijk van het Iberisch schiereiland dat niet werd veroverd door de moslimlegers. De Galicische koningen van die tijd aanbaden de heilige Sint Jacob omdat ze geloofden dat de apostel bescherming bood aan het leger.
Het rode zwaardkruis is een van de oudste symbolen van Galicië en zul je regelmatig zien tijdens je tocht op de Camino naar Santiago. Er zijn talloze souvenirs verkrijgbaar met dit herkenbare icoon.
De gele pijlen
De gele pijlen die je niet kan missen op de hele camino zijn in de jaren 70 van de vorige eeuw ontstaan. In die tijd werd de Camino naar Santiago de Compostela steeds populairder. Meer mensen begonnen de route te lopen en er was behoefte aan routeaanduiding. Elijah Valina, pastoor in O Cebreiro, is als eerste pijlen gaan plaatsen langs de route. Het gebruik van de gele pijl heeft zich vervolgens over de hele camino verspreid.
In de jaren 80 nam de Spaanse overheid de verantwoordelijkheid voor het markeren van de route over van de plaatselijke bevolking. Vanaf dat moment werd de route systematisch gemarkeerd met behulp van gele pijlen op muren, bomen, stenen, wegdek en andere oppervlakken.
Sindsdien zijn de gele pijlen een symbolisch onderdeel van de Camino de Santiago geworden. Het is een teken van richting en hoop voor de pelgrims op hun uitdagende reis.
De kalebas
Deze pompoen variant gebruikte de pelgrims om hun leven makkelijker te maken. Het werd mede door hen gebruikt om vloeistoffen mee te nemen en relatief koel te houden. Omdat de kalebas makkelijk uit te hollen was en toch een stevige schil had, was het een handige vrucht om hiervoor te gebruiken.
Tegenwoordig gebruiken natuurlijk we een waterzak of fles om drinken mee te nemen op de camino. Maar ook vandaag de dag zie je nog steeds kalebassen op de Camino, is het niet als waterfles dan wel als souvenir of symbool aan een rugzak.
Dat waren de 4 meest bekende symbolen van de Camino de Santiago. Je zult ze veelvuldig tegenkomen tijdens jouw eigen pelgrimstocht. Ik vind dat deze iconen een wandeltocht een extra dimentie en betekenis geven. Ze zorgen voor een gezamenlijke identiteit op alle Camino’s.schrij Daarnaast zijn ze vooral handig bij het vinden van de juiste weg.
