Eerste Hulp bij Blaren tijdens een Trektocht

Het is de nachtmerrie van elke wandelaar, pelgrim of backpacker; blaren! Geloof mij ik mijn portie blaren wel gehad, vooral in mijn beginperiode als wandelaar. Als kind had ik er nooit last van tijdens een van onze vele bergtochten in de Alpen, maar naarmate ik ouder werd, kreeg ik op elke wandeling wel een of meerdere op mijn tenen. 

Gelukkig heb ik tijdens de duizenden kilometers die ik ondertussen heb afgelegd geleerd hoe ik ze kan voorkomen en indien nodig behandelen. Deze kennis deel ik graag met jou in deze blog over blaren.

Aan het einde van dit artikel heb je voldoende kennis vergaard om te zorgen dat je geen blaren krijgt tijdens je pelgrimstocht naar Santiago de Compostela, de bergtocht in de Alpen of de trektocht in Nepal. En mocht je toch een blaar hebben, dan weet je precies wat je kunt doen om er snel van af te komen en ermee door te lopen. 

Blaar op hak

Wat moet er in mijn blarenkit zitten?

Pak een ziplock zakje van een liter en vul deze met:

  • Blarenprikkers of naald – online verkrijgbaar bij EHBO koffer
  • Steriele gaasjes – online verkrijgbaar bij Bol.com
  • Alcohol doekjes – online verkrijgbaar bij Bol.com
  • Sporttape en/of leukoplast – verkrijgbaar bij Bol.com (leukoplast) en Bol.com (sporttape)
  • Blarenpleisters – verkrijgbaar bij
  • Zakmes met schaartje – verkrijgbaar bij Bol.com
  • Vaseline (minipotje) – verkrijgbaar bij
  • Talkpoeder (los van ziplock zakje) – verkrijgbaar bij
Blaar op voet

Wat zijn blaren?

Om te weten hoe je blaren het beste kunt voorkomen, is het handig om te weten wat blaren zijn en waardoor ze ontstaan. 

Een blaar is een ophoping van helder vocht onder de bovenste huidlagen. Het is een pijnlijke huidaandoening die ontstaat door constante wrijving tussen je huid en bijvoorbeeld sokken en schoenen. 

Meestal zijn blaren rond of ovaal van vorm. Sommige blaren bevatten ook bloed waardoor het vocht niet helder meer is.

Blaren ontstaan niet alleen door wrijving, maar ook door verbranding, chemicaliën, vast komen te zitten van vel en medische aandoeningen. In dit artikel behandel ik alleen blaren die ontstaan door wrijving in de schoen en dus op de voeten

Waarom komt er vocht in een blaar?

Het vocht in een blaar is een reactie van je lichaam om de huid te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Doordat er constante wrijving is tussen je sokken en de bovenste huidlagen maakt het transparant vocht aan. Dit vocht zorgt voor een natuurlijke bescherming van de huidlagen eronder. 

Het heldere vocht in een blaar is bloedplasma, oftewel bloed zonder rode bloedlichaampjes. Dit vocht houdt ontstekingen tegen en de huid soepel zodat er geen scheurtjes in komen.

Scott Kinabalu 2 Trailrunningschoenen

Hoe voorkom ik blaren tijdens het lopen?

Het beste is natuurlijk om blaren te voorkomen. Bij mij ging het een stuk beter toen ik extra brede schoenen ging dragen. Met name bij het breedste gedeelte van mijn voorvoet. Het bleek dat ik jarenlang op te kleine schoenen had gelopen. Houd er rekening mee dat de lengte en breedte van je voeten kunnen veranderen in de loop van de jaren. Leeftijd en gewichtsveranderingen spelen daarbij een rol. Meet daarom regelmatig je voeten, zeker wanneer je nieuwe schoenen gaat kopen. 

Wanneer je onderstaande regels toepast, kun je blaren voorkomen:

  1. Koop schoenen van de juiste maat (meestal halve tot hele maat groter dan bij normale schoenen); Lees in deze blog hoe je de juiste schoenen uitkiest.
  2. Kies voor ademende schoenen en zorg dat ze ademend blijven;
  3. Loop wandelschoenen goed in voordat je aan een trektocht begint;
  4. Maak de schoenen goed vast, trek de veters stevig aan;
  5. Draag hoge kwaliteit sokken van wol of synthetische materialen zonder naden. Dus geen katoen. Wanneer je vaak blaren op je tenen hebt, kun je teensokken (of liners) overwegen;
  6. Zorg dat je voeten helemaal droog zijn voordat je de schoenen aandoet;
  7. Neem droge sokken mee tijdens de wandeling;
  8. Droog je voeten aan de lucht tijdens lange wandeltochten;
  9. Knip je nagels regelmatig met een nagelknipper, houd ze kort ook tijdens een trektocht;
  10. Verwijder overmatig eelt met een voetvijl. Eelt beschermt je voet, maar kan ook gaan knellen in de schoen;
  11. Wanneer je veel zweet, kun je voor het wandelen talk- of voetpoeder op je voeten en in je schoenen strooien. Er zijn verschillende varianten verkrijgbaar bij bijvoorbeeld Bol.com;
  12. Vraag advies bij een podotherapeut wanneer je doorzakkende enkels of platvoeten hebt. Je hebt nu nog nergens last van, maar tijdens lange tochten kun je hierdoor meer blaren krijgen;
  13. Sommige wandelaars zweren bij twee paar sokken over elkaar dragen. Ik heb dat zelf nooit geprobeerd, maar in dit artikel (Engels) kun je lezen waarom het een goed idee kan zijn wanneer je veel blaren hebt; 
  14. Plak de plekken af met tape. Je kunt ervoor kiezen om leukoplast of sporttape op de plaatsen waar je regelmatig blaren krijgt te plakken. Meer over tape plakken in deze alinea;
  15. Was je voeten met koud water en zonder zeep. Alle zeepsoorten en warm water verzachten je voeten waardoor je makkelijker wondjes en blaren kunt krijgen tijdens de trektocht;
  16. Verwijder steentjes, takjes, zand en grassprieten uit je schoenen voordat je ze aantrekt.  

Werkt vaseline tegen blaren?

Sommige wandelaars en pelgrims smeren hun hele voeten voor de wandeling in met vaseline om blaren te voorkomen. Ik ben daar geen voorstander van. Crèmes creëren een dichte laag om je huid, waardoor er geen ademend vermogen meer is. Dit kan juist voor blaren zorgen.

Het idee erachter is dat vaseline wrijving voorkomt waardoor er geen blaren ontstaan. De meeste vaseline wordt meteen door de sokken opgenomen en zorgt dus niet langer voor een antiwrijving barrière tussen je sokken en voeten. Bovendien is het een nachtmerrie om je sokken weer schoon te krijgen. 

Blaar op voeten afplakken met tape

Kun je blaren voorkomen met tape?

Een manier om wrijvings- en drukblaren te voorkomen is het gebruik van tape. Bij tapen of afplakken ontstaat een ‘tweede huid’. De tape strookjes moeten dakpansgewijs en volledige strak (zonder naden) over elkaar geplakt worden op de plaatsen waar blaren snel ontstaan. Dit kan op de hiel zijn maar ook bij de tenen. 

Na het plakken kun je het beste wat talkpoeder over de randen van de tape strooien, zodat ze verzadigd raken en minder snel loslaten. Ik raad deze techniek eigenlijk vooral aan bij lange dagwandelingen van meer dan 15 kilometer. 

Zorg dat je eerst overtollig eelt verwijdert voordat je deze techniek toepast. Dit kan juist pijn veroorzaken. 

Blaar op voet afplakken

Welke tape gebruiken om blaren te voorkomen?

Je kunt het beste sporttape gebruiken om blaren te voorkomen. Leukoplast is een goedkoper alternatief, maar heeft minder plakkracht. Om te voorkomen dat de lijm aan de sokken plakt, is het handig om talkpoeder op de tape te wrijven. Doe dit voorzichtig, je wilt niet dat de tape meteen weer loskomt aan de randen.

Pro tip: Gebruik geen tape wanneer je allergisch bent voor de lijm. Probeer het tapen voor je trektocht of pelgrimstocht uit, zodat je weet wat het beste werkt en of je allergisch bent.

➽ Deze sporttape tegen blaren van Hansaplast is betaalbaar en kan bij juist gebruik goed werken tegen blaren.

Waarom krijg ik altijd blaren op mijn voeten?

Er zijn diverse redenen waarom jij altijd blaren krijgt op of onder je voeten tijdens het wandelen. Dit zijn de meest voorkomende: 

  1. Schoenen zijn te klein of te groot (niet alleen in de lengte, denk ook aan de breedte). Lees hier hoe je de juiste maat schoenen koopt;
  2. Sokken zijn van katoen gemaakt (kies wol of synthetische sokken);
  3. Er zitten naden in de sokken;
  4. Voeten zijn vaak nat van zweet of water (gebruik talk poeder, verwissel sokken onderweg, gebruik gore-tex schoenen in natte condities);
  5. Teennagels zijn te lang;
  6. Voeten worden gewassen met warm water en zeep, daar worden ze zacht van;
  7. Voeten staan in verkeerde stand, zoals overpronatie (doorzakken) of pes planus (platvoeten). Bezoek een podotherapeut en gebruik inlegzooltjes;
  8. Er zitten kleine takjes, steentjes, zand en grassprieten in de schoenen die extra wrijving veroorzaken;

In deze paragraaf lees je hoe je bovenstaande problemen kunt voorkomen. <<

Blarenpleister plakken

Hoe kan ik verder lopen met blaren?

Wanneer je tocht een of meerdere blaren hebt opgelopen, wil je natuurlijk weten hoe je van deze pijnlijke aandoening afkomt en je tocht kunt vervolgen. Deze drie tips helpen je om de dag en de rest van je trektocht door te komen, zonder al teveel pijn. 

  1. Plak een blarenpleister of second skin tape over de dichte blaar. Plak indien gewenst een extra stuk sporttape of leukoplast over deze pleister of tape. Verwijder deze pleisters pas wanneer ze zelf losten! 
  2. Prik de blaar door wanneer deze te groot en pijnlijk is om verder te lopen. Hoe je dit het beste kunt doen, lees je in deze paragraaf <<
  3. Smeer de blaar in met vaseline. Ondanks dat ik tegen gebruik van vaseline op de hele voet ben, kun je op deze manier wel je dagtocht afmaken om vervolgens je blaar te verzorgen. Let op! Het is een remedie die maar kort werkt en puur is om een dagtocht af te maken.

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Hoe je dit doet, lees je in deze paragraaf. <<

Hoe moet ik blaren op mijn voeten behandelen?

Blaren op je voeten kun je op verschillende manier behandelen. Iedereen heeft daar een mening over en ontdek vooral wat het beste voor jou werkt. Ik prik grote blaren en blaren op pijnlijke plaats meestal door met een steriele naald, maar kies er soms ook voor om de blaar af te plakken. Dit laatste doe ik vooral wanneer ik gaandeweg de dag een blaar voel opkomen.

Blarenprikker

Blaren op je voeten doorprikken

Wanneer je besluit om de blaren op je voeten door te prikken, vol dan dit stappenplan.

  1. Pak een schone naald of blarenprikker. Je kunt deze bijvoorbeeld desinfecteren met alcohol of verhitten in een blauwe vlam;
  2. Leg een schone zakdoek of steriel gaasje klaar;
  3. Was je handen en je voeten;
  4. Prik de blaar aan twee kanten open. Zorg ervoor dat je de naald horizontaal houdt en alleen in de basis van de blaar door de bovenste huidlaag prikt;
  5. Druk het vocht met de klaargelegde zakdoek of het steriele gaasje uit de blaar. Laat het vel zitten. 
  6. Ontsmet de blaar desgewenst schoon met betadine of jodium. In principe is dit niet nodig wanneer je voeten, naald en handen schoon zijn;
  7. Laat de blaar drogen wanneer je al op bestemming bent aangekomen, of plak hem dakpansgewijs af met sporttape of leukoplast.

Blaren op je voeten niet doorprikken

Een andere methode om met blaren om te gaan, is ze niet doorprikken. Maar wat moet je dan wel doen?

  1. Laat de blaar rusten en plak deze af wanneer je verder wandelt met blarenpleisters. Deze komen in verschillende diktes. Compeed is dikker en Second Skin of Comfeel zijn een stuk dunner. Laat de pleisters zitten totdat ze vanzelf loslaten.
  2. Smeer zinkzalf op de blaar tijdens de nacht. Dit zorgt ervoor dat blaren sneller indrogen en jij sneller van de pijn af bent. 

Hoe kom je het snelst van blaren af?

In mijn ervaring verdwijnen blaren sneller door ze door op de juiste manier door te prikken en te behandelen. De blaren droger sneller uit doordat je het vocht eruit haalt. Het is wel van groot belang dat je alle materialen, je voeten en handen goed schoonmaakt/steriliseert voordat je de blaren doorprikt. Plak de blaar daarna goed af, zodat er geen bacteriën bij kunnen komen.

Dit is echter mijn persoonlijke ervaring gedurende 25 jaar wandelen en trektochten lopen. Voor jouw lichaam werkt het wellicht beter om de blaar dicht te laten. Probeer het eens uit en ontdek wat het beste voor jouw voeten werkt.  

Mag ik blaren doorprikken?

Je mag blaren op je voeten en tenen doorprikken wanneer je de juiste hygiëne regels in acht neemt. Was je handen en voeten, steriliseer de naald met alcohol of blauwe vlak, prik de blaar door, ontsmet de blaar met betadine of jodium, laat de blaar drogen gedurende de nacht (desnoods met normale pleister er los overheen) en plak de blaar de volgende loopdag af met tape.

Wanneer je weinig last hebt van een blaar, kun je deze beter dicht laten en afplakken zodat er geen of minder wrijving op de pijnlijke plek is. 

Welke blaren mag ik niet doorprikken?

Bloedblaren mag je niet doorprikken. Deze worden ook wel wrijvingsblaren genoemd en vullen zicht wondvocht en bloed. De beschadiging van de huid gaat door een bloedvaatje heen. Wanneer je deze blaren wel doorprikt krijg je te maken met een bloeding, waardoor de kans op infecties groter is. 

Hoelang duurt het voordat blaren helen?

Blaren genezen over het algemeen binnen 3 tot 7 dagen. Afhankelijk van de plaats en de afmeting kan dit korter of langer zijn. Ook hangt het af van de hoeveelheid rust die je de blaar geeft. Wanneer je doorgaat met wandelen en de aangedane plek niet goed behandelt, kan de blaar zich opnieuw vullen met vocht. 

Hoe kunnen blaren sneller genezen

Blaren kun je sneller te laten genezen door te zorgen voor goede voetverzorging, rust en de plek af te plakken met een blarenpleister of sporttape. Helaas heb je niet altijd tijd om tijdens een trektocht of pelgrimstocht je blaren te laten genezen. Afplakken met tape of blarenpleisters kan verlichting geven. En doorprikken is een goede optie wanneer je veel ongemak en pijn ervaart. 

Hoe kan ik pijn van blaren verzachten?

Wanneer een blaar op je voeten of tenen veel pijn doet, kun je de blaar door prikken en goed af te plakken. Dit doe je altijd met schone handen en voeten. Daarnaast moet de naald gesteriliseerd zijn met alcohol of blauwe vlam. 

Prik alleen in de bovenste laag van de huid, door de naald of blarenprikker horizontaal te houden. Druk het vocht uit de blaar met een steriel gaasje of schone zakdoek en ontsmet de wond met bijvoorbeeld jodium. Plak vervolgens de blaar af met een blarenpleister of sporttape en laat dit zitten totdat de pleister vanzelf loslaat. 

Hoe kan ik blaar onder eelt verwijderen?

Normaal gesproken beschermt eelt je voeten tegen blaren, maar soms zit het op een plek waardoor extra wrijving ontstaat in je schoen. Ik heb regelmatig een blaar linksonder mijn dikke teen. Dit is erg pijnlijk.

Ik verwijder deze blaar door het eelt te verzachten in warm water, eventueel met soda. Daarna probeer ik voorzichtig de eeltlaag te verwijderen met een rasp. Dit kan ook met een vijl uit je zakmes wanneer je onderweg bent. Doe dit heel voorzichtig. Het kan vrij pijnlijk zijn wanneer je teveel druk geeft. Wanneer de eeltlaag dunner is, kun je beter bij de blaar in de buurt komen met een blarenprikker of naald. 

Volg vervolgens de normale stappen om een blaar door te prikken. Deze stappen vind je in deze paragraaf.

Blaarvrije trektochten en pelgrimstochten

Ik hoop dat deze complete eerste hulp bij blarengids je op weg helpt naar een blarevrije en pijnloze trektocht. Zorg goed voor je voeten en kies de juiste uitrusting, dan ben je blaren al een halve stap voor.