Compleet overzicht van Camino Frances – etappes 11 tm 20

In deze blog lees je het vervolg van een uitgebreid overzicht per etappe van de Camino Frances. Ik geef je tips voor onderweg, vertel je hoeveel meter je ongeveer moet klimmen en dalen en of de etappe zwaar of goed te doen is. 

Ook sta ik stil bij de bezienswaardigheden onderweg en welke albergues leuk en goed zijn voor je volgende overnachting. Veel leesplezier. 

➽ Kilometers, tijdsduur, hoogtemeters zijn afhankelijk van je fitheid, snelheid van wandelen, en de huidige route (er kunnen dingen wijzigen). Het kan onderweg dus iets afwijken.

Etappe #11: Belgrado naar San Juan de Ortega

Vandaag loop je op en neer over goed gemarkeerde paden en paadjes. Het terrein wordt iets bergachtiger waardoor je vandaag wat meer hoogtemeters moet overbruggen. Vanuit Belorado klim je in ongeveer 4 uur tijd naar 1162 meter. Vanaf de Valbuena is het een heerlijk route verder van de weg af naar beneden richting San Juan de Ortega. 

Lengte: 23,9 km
Tijd: 6¼  uur
Stijgen ⇧: 460 m
Dalen ⇩:  210 m
Moeilijkheid: 2/5
Overnachting: Albergue San Juan de Ortega (in klooster)

Bijzonderheden: Onderweg kom je door verschillende dorpjes waar je lunch kunt kopen in supermarkten, kleine winkeltjes of koffiebarretjes. Villafranca Montes de Oca was tot 1075 de bisschopsstad uit de regio totdat de zetel verplaatst werd naar Burgos. Pelgrims verzamelden zich vaak in deze kleine stad voordat ze de bossen en bergen van Montes Oca overgingen. Hier hielden zich vaak bandieten op. Je vindt er diverse oude kerken en gebouwen, zoals de San Antonio Abad, die het bezoeken waard zijn. Ook in San Juan de Ortega vind je weer vele historisch interessante gebouwen. Als je nog energie over hebt, raad ik je aan om Iglesia de Monacal te bezoeken. 

Advies: Vlak voor Tosantos is een schaduwrijke picknickplaats waar je op warme dagen even kunt afkoelen. Dit eerste deel is een lange, ietwat eentonige route. Neem voor Villafranca Montes de Oca het kleine olifantenpaadje rechts van de N120. Even goed opletten dat je het pad niet mist! Dit pad klimt in het begin relatief steil omhoog. Neem je tijd en neem voldoende water mee voor dit laatste deel van de route. Je kunt het water uit de bron boven niet drinken.

Etappe #12: San Juan de Ortega naar Burgos

De volgende etappe van San Juan de Ortega naar Burgos is relatief lang. Omdat je de optie hebt om industrieel gebied te omzeilen, komen er nog wat km’s bij. Bekijk ter plekke waar je zin in hebt en pas je route daarop aan. Verder mag je vandaag na de beklimming van de Matagrande een relatief vlakke route verwachten.

Lengte: 25,8 – 27,7 km
Tijd: 6½ uur
Stijgen ⇧: 120 m
Dalen ⇩:  270 m
Moeilijkheid: 2/5
Overnachting: Er zijn ontelbaar veel albergues in Burgos. Deze albergue ligt vlak bij de kathedraal en heeft bovendien wasmachines waar je wellicht een keer aan toe bent. Alleen pelgrims zijn hier welkom en moeten het Camino paspoort kunnen tonen. 

Bijzonderheden: Atapuerca ligt op 2,5 km van Agés. Als je deze opgravingen wilt bezoeken, moet je het dorp via dezelfde weg verlaten tot je een enorme afbeelding van een pelgrim ziet die je de weg wijst. Je ziet vervolgens een verbodsbord voor alle niet-militaire mensen, ga hier rechtsaf. De routeaanwijzingen waren niet helemaal eenduidig, dus even goed opletten.  

Advies: Houd rekening met relatief veel asfalt vandaag. Wanneer je op driekwart van de route de snelweg oversteekt en nog genoeg energie hebt, kies dan voor de route linksaf. Je loopt dan door de velden langs de luchthaven richting Castanares. Vanaf daar vervolg je de route langs een aantal campings aan de zuidkant van de N120. Hier is veel schaduw te vinden, wat fijn is op warme dagen! De route is iets langer, maar voorkomt dat je 10 km door industriegebieden en buitenwijken moet lopen. 

Let op! De meeste routebeschrijvingen sturen je via de originele route via Villafria naar Burgos. Je moet dan wel 10 km door industriegebied en buitenwijken lopen.

➽ Burgos is een prachtige stad om een rustdag in te lassen en een aantal van de wereldberoemde gebouwen te bezoeken. Je mag de kathedraal Santa Maria de Burgos, Arco de Santa Maria, Paseo del Espolón, de kasteelruine, Iglesia de San Nicolas de Bari, Plaza Mayor en de rest van het historische stadscentrum niet missen! 

Etappe #13 Burgos naar Hornillos del Camino

De dertiende etappe van de Camino Frances loopt vanuit de historische stad Burgos in 21 km naar het pittoreske dorpje Hornillos del Camino. Er staan vandaag geen pittige beklimmingen op het programma, je hoeft alleen je klimspieren te gebruiken op een kleine heuvel vlak voor Hornillos. 

Lengte: 21 km
Tijd: 5 uur
Stijgen ⇧: 120 m
Dalen ⇩:  140 m
Moeilijkheid: 1/5
Overnachting: Albergue Municipal Hornillos (gerenoveerd in 2021) of El Alfar de Hornillos

Bijzonderheden: Nadat je Burgos achter je gelaten hebt, vervolgt de route over veldpaden en door korenvelden richting Hornillos del Camino. Het terrein is licht glooiend en zorgt voor een dagje ontspannen wandelen. Wel zo fijn na al die kilometers van de afgelopen weken. 

Advies: Er zijn pelgrims die doorlopen naar Hontanas (totaal 31,6 km). Wanneer je voldoende energie hebt en je wandelconditie lekker is opgebouwd in de afgelopen dagen, is dat prima te doen. Wil je de tijd nemen en een relatief rustige dag wandelen inplannen, dan kun je het beste stoppen in Hornillos del Camino.

Etappe #14 Hornillos del Camino naar Hontanas en Castrojeriz

Deze etappe is vergelijkbaar met gisteren. Je loopt over wandelpaden tussen graanvelden en hoeft niet veel hoogtemeters te overbruggen. 

Lengte: 20 km
Tijd: 5 uur
Stijgen ⇧: 120 m
Dalen ⇩:  140 m
Moeilijkheid: 1/5
Overnachting: Albergue Rosalia

Bijzonderheden: Onderweg kom je langs de ruïne van San Anton waar de route (de landweg) midden door het booggewelf loopt dat eens de kerk en het klooster met elkaar verbond. Er staan nu alleen nog een aantal muren uit de 14e en 15e eeuw. 

Castrojeriz heeft al in 974 stadsrechten gekregen en is daarmee de eerste stad in Castilië. In de 11e eeuw was hier de residentie van de koning en telde negen kerken en zeven pelgrimshospitalen. Genoeg te zien wanneer je hier ‘s middags neerstrijkt voor een overnachting. 

Advies: Omdat er weinig bomen en grote struiken zijn onderweg, is het moeilijk om schaduw te vinden. Ga op warme dagen extra vroeg van start zodat je op het warmste van de dag in Castrojeriz bent en daar in de schaduw kunt zitten bij de Albergue waar je gaat overnachten.

Je kunt vanuit Hontanas kiezen voor een aarden pad wat langs de bergwand loopt zodat je niet langs de N-weg hoeft te wandelen. Hoewel deze laatste weg in natte condities wel een betere keuze is.

Etappe #15 Castrojeriz naar Fromista

Vandaag mag je weer een keer je klimspieren aanspreken. Er komt een mooie stijging naar de Alto de Mostelares. Wanneer je daar aankomt kun je de Pisuerga rivier horen stromen. Je bent nu bijna bij Palencia. Maar voordat je daar aankomt, loop je eerst nog naar Fromista. Dit is een dorp met een nauwe connectie met Jacobus. 

Lengte: 25.3 km
Tijd: 6¼ uur
Stijgen ⇧: 180 m
Dalen ⇩:  140 m
Moeilijkheid: 2/5
Overnachting: Albergue Luz de Fromista (kleine slaapzalen)

Bijzonderheden: Het eerste deel van de route naar de Alto de Mostelares heeft mooie uitzichtpunten voordat je de hoogvlakte op 911 meter bereikt. Achterom geeft een mooi zicht op Castrojeriz waar je vandaan komt en voor je liggen de tafelbergen. Wanneer je aan de afdaling begint, kom je na ongeveer een uur bij een mooie rustplaats met bron. 

Wanneer je later op de dag Boadilla achter je laat, kom je bij Canal de Castilla. Het is genieten op dit stukje route langs het water. Het is meteen een stuk groener langs het kanaal. 

Advies: Afgezien van de beklimming naar de Alot de Mostelares is de wandeling relatief vlak en loopt het door uitgestrekte korenvelden. Het is een mooie tocht met relatief weinig asfalt! 

Etappe #16 Frómista naar Carrión de los Condes

Vandaag is weer een dag tussen de korenvelden, die ondertussen eindeloos lijken. Er zijn weinig hoogtemeters te overbruggen wat je veel tijd geeft om eens na te denken over je leven en je toekomst. Misschien heb je al mooie ideeën opgedaan in de afgelopen weken op de Camino. 

Lengte: 20.3 km
Tijd: 4½ uur
Stijgen ⇧: 80 m
Dalen ⇩:  20 m
Moeilijkheid: 1/5
Overnachting: Albergue Santa Clara (onderdeel van het naastgelegen klooster)

Bijzonderheden: Er zijn eigenlijk geen bijzonderheden te benoemen voor dit traject. Het wordt duidelijk aangegeven en de route is makkelijk te lopen. Er zijn diverse dorpjes onderweg waar je kunt uitrusten en wat kunt eten in een barretje of restaurantje langs de route. 

Advies: Kies in Población de Campos de route via Villovieco waar je Iglesia de Santa María kunt bewonderen. Je vermijdt dan ook een stuk van de P980, waar overigens wel een karrenspoor langs loopt. 

Geniet verder van deze rustige en relatief korte dag. Je hebt voldoende tijd om een aantal bezienswaardigheden te bekijken, zoals de St Miguel’s in Población de Campos.

Etappe #17 Carrión de los Condes naar Terradillos de Los Templarios

Vandaag loopt de route 12 km lang kaarsrecht over de oorspronkelijke weg (de oude Romeinse weg). Ondanks dat de route niet moeilijk is qua hoogtemeters, is het wel een uitdagende dag vanwege deze lange rechte weg en de hoeveelheid kilometers. 

Lengte: 26.3 km
Tijd: 6¾ uur
Stijgen ⇧: 130 m
Dalen ⇩:  90 m
Moeilijkheid: 3/5 
Overnachting: Albergue Jacques de Molay

Bijzonderheden: In Ledigos kun je kiezen voor een westelijke route waarbij je niet langs de N-weg hoeft te lopen. Deze route is net zo lang, maar zeker wel mooier! De eindbestemming van vandaag, Terradillos de Los Templarios, hoorde vroeger bij de orde van de Tempeliers. 

Advies: Omdat de route lang is, weinig tot geen schaduw heeft en je niet zo gemakkelijk water kunt bijvullen, raad ik je aan om voldoende liters mee te nemen! Zeker op warme dagen waarbij de zon met verwoestende kracht op je neer schijnt, is het belangrijk om goed op jezelf te passen. Drink veel, draag een hoed of pet en vertrek ‘s ochtends vroeg.

Etappe #18 Terradillos de Los Templarios naar Bercianos del Real Camino

Vandaag verlaat je de provincie Palencia en zet je de eerste stappen in León. Het is geen spectaculaire wandeling vandaag, maar wederom een dag met glooiend terrein met hier en daar een plukje groen. Vanaf Sahagún loop je een stukje over een soort steppe landschap. 

Lengte: 23.2 km
Tijd: 5 uur
Stijgen ⇧: 100 m
Dalen ⇩:  130 m
Moeilijkheid: 2/5 
Overnachting: Albergue Bercianos

Bijzonderheden: vlak voor Sahagún loop je een klein stukje langs de N-weg om vervolgens rechtsaf naar Ermita de la Virgen del Puente te lopen. Dit is een bakstenen kapelletje uit de 12e eeuw waar je Romaanse én Arabische elementen in een bouwwerk kunt zien. Ook in Sahagún zie je Arabische invloeden in de oude bouwwerken zoals de Iglesia de San Lorenzo uit de 13e eeuw en de San Tirso uit de 12e eeuw.

Advies: Neem in San Nicolás del Real Camino de weg door de velden, in plaats van langs de snelweg en N-weg. Het bord Senda de Peregrinos wijst naar rechts richting de N-weg. Blijf hier rechtdoor lopen op een licht stijgend pad door de velden.

➽ Wanneer je via Calzadilla de los Hermanillos wilt lopen dan kun je beter in Sahagún of Calzada del Coto overnachten. In het laatstgenoemde dorpje kun je dan de route richting Calzadilla oppakken. 

Etappe #19 Bercianos del Real Camino naar Mansilla de las Mulas

Afhankelijk van de route die je de vorige dag hebt gekozen, vervolg je de weg naar Reliegos alvorens je het laatste stuk naar Mansilla de las Mulas aflegt. Dit dorp ligt op een steenworp afstand van León. Nou ja, vooruit, het is nog ongeveer 4.5 uur lopen. Toch is het een mooie plek om te overnachten, dit komt mede door de ligging aan de Rio Esla en het klooster de Sandoval.

Lengte: 26.3 km
Tijd: 6 uur
Stijgen ⇧: 120 m (via Calzadilla de los Hermanillos)
Dalen ⇩:  110 m
Moeilijkheid: 2/5 
Overnachting: Alberguería del Camino (heerlijk authentiek)

Bijzonderheden: Afgezien van de keuzes die je kunt maken ten aanzien van de route, zijn er weinig bijzonderheden te melden over deze dag. 

Advies: De route via Calzadilla de los Hermanillos heeft iets meer hoogtemeters dan de route via El Burgo Ranero. Zorg dat je op hete zomerse dagen op tijd vertrekt en niet op het heetst van de dag deze route loopt.

Etappe #20 Mansilla de las Mulas naar León

Vandaag is het nog 4 uur lopen naar de wereldberoemde stad León en een van de hoogtepunten van de Camino Frances. Ondanks dat de route wat saai is en langs een doorgaande weg loopt, is het toch een goede tocht met een prachtig doel. 

Lengte: 18.9 km
Tijd: 4 uur
Stijgen ⇧: 100 m (via Calzadilla de los Hermanillos)
Dalen ⇩:  90 m
Moeilijkheid: 1/5 

Overnachting: Talrijke overnachtingsmogelijkheden. Wil je net even iets meer (en toch betaalbare) luxe, kies dan voor Quartier Hostel Leon, een prachtige en moderne Albergue voorzien van alle gemakken. Met de code WEBOFICIAL krijg je 5% korting op je online boeking (op moment van schrijven). 

Bijzonderheden: Er zijn geen bijzonderheden voor deze route. Het is even doorbijten totdat je in León bent. Hier kun je meerdere dagen vertoeven en alle bezienswaardigheden van deze prachtige stad bezoeken. 

Advies: Heb je geen zin om 6 km naast de N-weg te lopen? Sla dan net na Mansilla de las Mulas af naar links naar Mansilla Mayor. Vanuit hier kun je door de de velden (wel via verharde wegen) richting Puente Villarente lopen. Dit is geen aangegeven route! Je kunt zelf navigeren via Google Maps.

Wat mag ik als pelgrim niet missen in León?

Neem minimaal 1 dag de tijd om León te ontdekken voordat je de laatste dagen van de Camino richting Santiago de Compostella gaat lopen. León is gesticht in 68 na Christus door Romeinse soldaten en was tot en met de 3e eeuw het politieke en militaire middelpunt van Noordwest Spanje/Portugal. 

De binnenstad heeft in de zon een prachtige gele gloed en doet erg vriendelijk aan. Het is een van de mooiste steden die je op de Camino zult aandoen. Omdat er sinds enkele jaren veel minder verkeer in de binnenstad mag komen, heeft het een prettige uitstraling gekregen. 

Wanneer je een rustdag in León inlast raad ik je aan om de volgende bezienswaardigheden te bezoeken:

1. De kathedraal van Leon: Dit indrukwekkende gotische gebouw uit de 13e eeuw is een must-see in Leon. Het heeft prachtige glas-in-loodramen en een even indrukwekkende façade. De glas-in-loodramen hebben samen een oppervlakte van ongeveer 1900m2. Het is bijna niet voor te stellen! 
2. Real Colegiata de San Isidoro: Een prachtige kerk uit de 11e eeuw, waarvan de kapel bekendstaat om zijn fresco’s en de museumkamers, beelden en artefacten uit de geschiedenis van León.
3. San Marcos-klooster: Dit imposante gebouw dateert uit de 16e eeuw en diende ooit als pelgrimshospitaal. Je vindt hier ook een museum voor religieuze kunst.
4. Casa Botines: Een gebouw ontworpen door Gaudí in de late 19e eeuw, het huisvest nu het Gaudí-museum en is een must-see voor fans van zijn werk.
5. Plaza Mayor: Dit is het belangrijkste plein van Leon en is omgeven door mooie gebouwen, restaurants en bars. Het is een levendige en gezellige plek.
6. Palacio de los Guzmanes: Een indrukwekkend renaissance-gebouw dat nu het provinciale regeringsgebouw van Leon is.
7. Parador de León: Dit middeleeuwse klooster is omgebouwd tot een luxe hotel. Het heeft prachtige binnenplaatsen en is een bezoek waard, zelfs als je er niet verblijft.
8. Barrio Húmedo: Dit is de oude wijk van Leon, beroemd om zijn tapasbars en restaurants. Het is een geweldige plek om te genieten van de lokale keuken en cultuur.
9. Puente de la Mota: Een historische brug die de rivier de Bernesga overspant. Het biedt een prachtig uitzicht op de stad.
10. Museum van Leon: Dit museum heeft een breed scala aan kunst- en archeologische artefacten die de geschiedenis van Leon en zijn omgeving laten zien.

Ben je op zoek naar een uitgebreide beschrijving van etappes 1 tot en met 10? Lees dan verder in deze blog. Wil je meer weten over de laatste 100 km van Sarria naar Santiago? Dan verwijs ik je graag naar dit artikel.